Τόλης Παλαιοπάνος: Από τον Ν.Ο.Ι. ως την Εθνική Κίνας

Κι έχει να θυμάται πολλά από αυτή την πορεία, καθώς έζησε «χρυσές» στιγμές του αθλήματος, βλέποντας ως προπονητής πληρώματά του να κατακτούν Παγκόσμια και Ολυμπιακά μετάλλια!

Μιλάει λοιπόν στον «Π.Λ.» για την Κωπηλασία και τις απαιτήσεις της, για την τριετή θητεία του στο εθνικό συγκρότημα της Κίνας που αποτέλεσε ξεχωριστή εμπειρία, τον Ν.Ο.Ι. που θεωρεί δεύτερο σπίτι του, αλλά και για τους δύο γιους του οι οποίοι συνεχίζουν την οικογενειακή αθλητική παράδοση.

Η συνέντευξη

- Ας ξεκινήσουμε με την πρόσφατη προπονητική σου θητεία στην Εθνική Ομάδα Κωπηλασίας της Κίνας. Πώς ήταν ως εμπειρία;

Ήταν μία πολύ διαφορετική εμπειρία για μένα, γνώρισα μία διαφορετική νοοτροπία και κουλτούρα, έναν διαφορετικό τρόπο δουλειάς κι ένα σύστημα άλλο απ΄ αυτό που εφαρμόζεται στη δύση, Ευρώπη και Αμερική. Ήμουν υπεύθυνος στις κατηγορίες Γυναικών και Γυναικών ελαφρών βαρών. Η Κίνα είναι μεγάλη δύναμη και στον αθλητισμό, έχει ανοδική πορεία κι έχει δημιουργήσει συνθήκες καλής διαβίωσης για όποιον πηγαίνει εκεί, ενώ στηρίζει πολύ τους προπονητές. Δεν ήμουν ο μόνος ξένος εκεί. Ήταν επίσης προπονητές από Αγγλία, Γερμανία κλπ. και μας συμπεριφέρθηκαν πραγματικά με τον καλύτερο τρόπο.

-Σκέφτηκες να παραμείνεις και να συνεχίσεις στην Κίνα;

H αλήθεια είναι ότι μου ζήτησαν να συνεχίσω και την επόμενη χρονιά μιας και οι Ολυμπιακοί Αγώνες μεταφέρθηκαν στο 2021, όμως έπρεπε να έχω ήδη τακτοποιήσει την άδειά μου στο ελληνικό Δημόσιο και δεν υπήρχε χρονικό περιθώριο, οπότε επέστρεψα. Εξάλλου, ήρθε η πρόταση συνεργασίας από την Ελληνική Κωπηλατική Ομοσπονδία, οι συνθήκες εδώ είναι ιδανικές, το περιβάλλον γνωστό, οπότε τη δέχθηκα και εντάχθηκα στο δυναμικό της. Ξεκινήσαμε λοιπόν και πάλι σε μία προολυμπιακή χρονιά και, αν όλα πάνε καλά και γίνουν οι Ολυμπιακοί αγώνες του χρόνου, θα επιδιώξουμε να διεκδικήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες προκρίσεις. Η Εθνική μας Ομάδα είναι ως επί το πλείστον νέα παιδιά και είμαστε υποχρεωμένοι να τα βοηθήσουμε να πετύχουν τους στόχους που έχουν βάλει.

-Απ’ όλη αυτή τη μακρά προπονητική διαδρομή ποιοι ήταν οι σταθμοί που σε σημάδεψαν;

Η πιο δυνατή στιγμή ήταν η κατάκτηση του χάλκινου μεταλλίου στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2012 στο διπλό σκιφ ελαφρών βαρών των Γυναικών από τις Αλεξάνδρα Τσιάβου και Χριστίνα Γιαζιτζίδου. Ήταν ένα αγώνισμα με τρία ισάξια πληρώματα, Ελλάδα, Κίνα, Αγγλία, που διεκδικούσαν το χρυσό. Η Ελλάδα τα προηγούμενα χρόνια πρωταγωνιστούσε στα παγκόσμια πρωταθλήματα με χρυσά μετάλλια και ήταν από τα φαβορί. Η κούρσα του τελικού ήταν πάρα πολύ δυνατή με διαφορετικές κατατάξεις στις βάρκες στη διάρκεια των δύο χιλιομέτρων. Ίσως ήταν οι συνθήκες, η μεταφορά των διαδρομών με τον πλάγιο αέρα που μας έφεραν τελικά στην τρίτη θέση, η οποία επίσης ήταν μεγάλη επιτυχία. Υπάρχουν πάρα πολλές σημαντικές στιγμές.

Ξεχωρίζω επίσης το 2015 στο Παγκόσμιο της Γαλλίας όπου έτρεχαν στο διπλό σκιφ Γυναικών η Κατερίνα Νικολαΐδου με τη Σοφία Ασουμανάκη, μία νέα τότε αθλήτρια. Το πλήρωμα ήταν αουτσάιντερ, όμως κατάφερε να πάρει το ασημένιο εξασφαλίζοντας παράλληλα την πρόκριση για τους Ολυμπιακούς του 2016. Στο Ρίο το σκιφ κατετάγη τέταρτο, κι αυτή ήταν μεγάλη επιτυχία για την Ελλάδα. Αν βέβαια οι καιρικές συνθήκες ήταν καλύτερες, τα κορίτσια μας θα ήταν σίγουρα μέσα στα μετάλλια. Δεν ξεχνάω ακόμα την κατάκτηση του πρώτου χρυσού μεταλλίου στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα ως ομοσπονδιακός προπονητής της Κίνας με το τετραπλό σκιφ γυναικών ελ. βαρών το 2018, ενώ περήφανος νιώθω και για την κατάκτηση των πρωταθλημάτων από τον Ν.Ο.Ι. τα τελευταία χρόνια.

-Ποια πιστεύεις πως πρέπει να είναι τα προσόντα ενός καλού προπονητή;

Kαταρχήν, πρέπει κανείς να έχει αγάπη για το άθλημα που υπηρετεί. Να λειτουργεί ως παιδαγωγός, ειδικά στις μικρές κατηγορίες. Πρέπει να εμπνέει τους αθλητές και είναι υποχρεωμένος να βρίσκει τους τρόπους να βοηθάει ανά πάση στιγμή οποιοδήποτε πλήρωμα έχει στα χέρια του. Ένας καλό προπονητής πρέπει να προσπαθεί να κάνει εύκολη τη ζωή των αθλητών του, γιατί, ειδικά στην Κωπηλασία, ο χρόνος της προπόνησης είναι πολύς και η καταπόνηση μεγάλη. Είναι ένα σκληρό άθλημα. Χρειάζονται καθαρό μυαλό, ηρεμία, να υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη. Να είσαι συνεργάτης με τον αθλητή.

-Ας το πάμε και αντίστροφα. Ένα νέο παιδί που ασχολείται με την Κωπηλασία τι πρέπει να κάνει για να διακριθεί και να πετύχει τους στόχους που βάζει;

Η κουλτούρα του αθλητισμού είναι διαφορετική σ’ όλο τον κόσμο. Όταν ένα παιδί έχει πολλές υποχρεώσεις, σχολεία, φροντιστήρια, διάβασμα, μετακινήσεις, προπονήσεις κάπου θα υστερήσει. Χρειάζεται λοιπόν καλός προγραμματισμός με τον οποίο μπορεί αναμφίβολα να τα καταφέρει. Θα πρέπει να βάλει μέχρι δύο βασικές προτεραιότητες στη ζωή του και να τις επιδιώξει. Ας πούμε, διάβασμα και αθλητισμό.

Δυστυχώς, όμως, στη χώρα μας δεν υπάρχει βοήθεια για τους αθλητές – μαθητές. Σε όλα τα αθλήματα μετά τα 20 συνήθως οι αθλητές σταματούν γιατί δεν υπάρχει κάποιο κίνητρο γι’ αυτούς για να συνεχίσουν τον αθλητισμό. Υπήρχαν στο παρελθόν παροχές, όπως χρηματικές αποδοχές, διορισμοί βάσει επιτυχιών κλπ., τα οποία όμως μετά το 2012 κόπηκαν ως διά μαγείας. Οπότε, ενώ παλιότερα αθλητές κωπηλατούσαν ακόμη και ως τα 34 – 35, καθώς είχαν εξασφαλίσει το επαγγελματικό τους μέλλον, σήμερα σταματούν νωρίς γιατί πρέπει να αναζητήσουν τρόπους επαγγελματικής αποκατάστασης. Εκεί επομένως σταματάει κάθε όνειρο που μπορεί να έχει ένας αθλητής…

-Αυτό μπορεί να αλλάξει αν η Πολιτεία θεσπίσει ξανά κίνητρα για νέους που θέλουν να κάνουν μία μεγαλύτερη διαδρομή στον αθλητισμό, έτσι δεν είναι;

Όλα μπορούν να αλλάξουν. Μπορούν να βρεθούν κίνητρα και τρόποι επιβράβευσης για όλα αυτά τα παιδιά που διακρίνονται διεθνώς σηκώνοντας ψηλά την ελληνική σημαία. Για να φτάσει κανείς στην Εθνική Ομάδα γίνεται μία τεράστια προσπάθεια από τους συλλόγους και απαιτείται μεγάλη στήριξη και από την οικογένεια. Αν θεσπιστούν εκ νέου κίνητρα, ο αθλητισμός θα μπει ξανά σε ανοδική πορεία. Θα πρέπει όμως να τεθούν ασφαλιστικές δικλείδες, η Πολιτεία να δίνει κίνητρα στον αθλητή για να «μάχεται» καθημερινά για τη διάκριση, ώστε αμφότεροι να απολαμβάνουν το αποτέλεσμα…

-Πάμε και στον Ναυτικό Όμιλο Ιωαννίνων. Τι είναι για σένα;

Ο Ναυτικός Όμιλος είναι το δεύτερο σπίτι μου. Οφείλω στον σύλλογο ένα μεγάλο ποσοστό της αθλητικής μου δραστηριότητας και της προπονητικής μου καριέρας. Το ίδιο ισχύει για πάρα πολλούς ακόμα αθλητές και προπονητές που πέρασαν από εκεί. Θεωρώ λοιπόν ότι είναι υποχρέωσή μας, τουλάχιστον με την εθελοντική μας προσφορά, να δείχνουμε ότι εκτιμούμε όσα πήραμε από τον Ν.Ο.Ι.. Υπάρχουν τρόποι να βοηθήσει κανείς, ο καθένας μας απ’ το δικό του μετερίζι. Πέρασαν εκατοντάδες παιδιά απ’ τον Όμιλο, με την προσπάθεια και τον αγώνα τους κέρδισαν πράγματα άλλοι περισσότερο, άλλοι λιγότερο. Οφείλουν λοιπόν όλοι να ανταποδώσουν κάτι, ό,τι μπορεί ο καθένας. Το σωματείο μας στήριξε κάνοντάς μας πρωταθλητές, συντέλεσε τα μέγιστα για να μπούμε στην Εθνική Ομάδα, μας έδωσε δουλειά ως προπονητές κλπ.. Πολλοί ενδεχομένως από εμάς να μην είχαμε χωρίς τον Όμιλο τη σταδιοδρομία που κάνουμε σήμερα. Αρκεί μόνο να σκεφτεί κανείς πόσοι κωπηλάτες μπήκαν άνευ εξετάσεων στο Πανεπιστήμιο χάρη στις επιτυχίες που είχαν φτάνοντας μέσω του Ν.Ο.Ι. στην Εθνική Ομάδα. Θεωρώ λοιπόν ότι όλοι μας μπορούμε και πρέπει να επιστρέψουμε κάτι στο σωματείο μας.

- Είχαμε πέρυσι το Πανευρωπαϊκό Νέων στα Γιάννενα που πήγε καλά. Θεωρείς ότι με τη συγκεκριμένη διοργάνωση μπήκε ξανά η πόλη μας στον «χάρτη» της διεθνούς Κωπηλασίας;

Σαφώς και μπήκε. Αυτό όμως που χρειάζονται τα Γιάννενα είναι να έχουν ένα project προώθησης και προβολής οργανωμένο όσον αφορά το χώρο, τις συνθήκες, τη διαμονή, τις προσβάσεις στον στίβο και να διανεμηθεί αυτό τουλάχιστον σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες για να γνωρίζουν τι προσφέρουμε ως πόλη. Παλιότερα, αν θυμάσαι, προπονήθηκε εδώ για δύο καλοκαίρια η Εθνική Ομάδα του Καναδά. Άρα, μπορούμε να φιλοξενούμε στα Γιάννενα και ξένες Εθνικές Ομάδες και φυσικά διεθνείς κωπηλατικές διοργανώσεις.

-Η οικογένειά σου είναι κωπηλατική. Με την Τόνια Σβάιερ, την Ολυμπιονίκη, έχετε δύο παιδιά που ασχολούνται με το άθλημα, τον Θανάση και τον Λεωνίδα. Πώς είναι για έναν πατέρα να βλέπει τα παιδιά του να προχωρούν στους ελληνικούς και διεθνείς στίβους;

Τα παιδιά δεν επηρεάστηκαν ποτέ ούτε από μένα ούτε από την Τόνια για την Κωπηλασία. Από μικρή ηλικία ασχολήθηκαν με πολλά αθλήματα, όπως Κολύμβηση, Μπάσκετ, Τρέξιμο, Σκάκι, Πιγκ – Πογκ… Δεν τα πιέσαμε να ασχοληθούν με το κουπί. Μόνα τους ξεκίνησαν, μπήκαν στο άθλημα, το αγάπησαν, μεγάλωσαν στον χώρο, έγιναν πρωταθλητές Ελλάδος και ακολούθησε η Εθνική Ομάδα, πρώτα για τον Θανάση και μετά για τον Λεωνίδα. Και οι δύο έχουν μετάλλια σε οργανώσεις όπως τα Ευρωπαϊκά και το Παγκόσμιο Νέων κι έχουν μία ανοδική πορεία. Αυτό όμως είναι απλώς ένα σκαλοπάτι για να κάνουν το επόμενο βήμα, να περάσουν από την κατηγορία των Εφήβων και των Νέων Ανδρών σ’ εκείνη των Ανδρών. Είναι μεγάλη η απόσταση. Στη μεγάλη κατηγορία συναγωνίζεσαι αθλητές που έχουν στην πλάτη τους ακόμα και τρεις ή τέσσερις Ολυμπιάδες. Είναι λοιπόν πολύ υψηλό το επίπεδο και έχουν πολλή δουλειά αν θέλουν να προχωρήσουν και να φτάσουν σε μία Ολυμπιάδα.

Ως πατέρας, πάντως, θέλω τα παιδιά να είναι υγιή, να αγαπούν αυτό που κάνουν, να προσπαθούν και, αν έρθει μία πρόκριση, θα έρθει από τις δυνατότητες και την προσπάθειά τους.

Συνέντευξη στον Κώστα Αγόρη-αναδημοσίευση από την εφημερίδα ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ